Εισρόφηση Ξένου Σώματος (πνιγμονή)

Η εισρόφηση ξένου σώματος, η είσοδος δηλαδή κάποιας ουσίας υγρής ή στερεάς στο αναπνευστικό σύστημα, είναι συχνότερη σε παιδιά της προσχολικής ηλικίας, η δε ουσία που προκαλεί την απόφραξη, είναι συνήθως κάποια τροφή.

Σπάνια είμαστε μάρτυρες της στιγμής της απόφραξης με συνέπεια να μην γνωρίζουμε την ουσία που την προκάλεσε, ωστόσο μπαίνει  ισχυρά η υποψία του συμβάντος, όταν σε ένα υγιές παιδί εμφανισθεί αιφνίδια αναπνευστική δυσχέρεια, βήχας, καθώς  και διάφοροι ήχοι που υποδηλώνουν πνιγμονή (όπως εισπνευστικός ή εκπνευστικός συριγμός).

Εφόσον το ξένο σώμα είναι ορατό στην είσοδο του φάρυγγα, απομακρύνεται με προσοχή, ψυχραιμία και ήρεμες κινήσεις των δακτύλων μας. Οι τυφλές κινήσεις σάρωσης της βάσης της γλώσσας  και της εισόδου του φάρυγγα δεν επιτρέπονται, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν  το ξένο σώμα βαθύτερα ή να προκαλέσουν τραυματισμό και αιμορραγία του ευαίσθητου παιδικού βλεννογόνου.

Ακολούθως, εφόσον ο βήχας είναι αποτελεσματικός, το μόνο που κάνουμε είναι να συμπαραστεκόμαστε ήρεμα στο θύμα το οποίο και παρακινούμε να συνεχίσει να προσπαθεί, ήρεμα κατά το δυνατόν, να εισπνέει για να συνεχίσει να βήχει αποτελεσματικά. Αποτελεσματικός θεωρείται ο βήχας όταν το παιδί μπορεί να μιλήσει, να κλάψει και γενικά να εισπνέει μεταξύ των προσπαθειών. Σε αυτή τη φάση της απόφραξης δεν επιτρέπονται τα χτυπήματα στην πλάτη και πολύ περισσότερο η παρότρυνση να πιεί το παιδί νερό, όπως συνηθίζεται.

Όταν το παιδί μεταπέσει στη φάση του ήπιου μη αποτελεσματικού βήχα  και  δεν μπορεί να κλάψει, να μιλήσει, γίνεται κυανωτικό ή φαίνεται να χάνει τις αισθήσεις του, καλούμε άμεσα σε βοήθεια και ξεκινούμε ενεργό  παρέμβαση, που διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία  και την κατάσταση της διατήρησης ή μη των αισθήσεων του ασθενούς.

ΒΡΕΦΟΣ

• Με αισθήσεις

Γυρίζουμε το βρέφος μπρούμυτα με θέση του κεφαλιού χαμηλότερα από το σώμα και εφαρμόζουμε 5 χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες  με την  παλάμη. Εάν δεν  αποφραχθεί το αναπνευστικό σύστημα του ασθενή, γυρίζουμε  το βρέφος ανάσκελα και με τα δυό μας δάκτυλα(δείκτης και μέσος), εφαρμόζουμε 5 συμπιέσεις στο κατώτερο τμήμα του στέρνου σε βάθος περίπου ίσο με το1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα.

Εάν συνεχίσει να υπάρχει το πρόβλημα, επανεκτιμούμε το στόμα και συνεχίζουμε τους κύκλους πλήξεων/συμπιέσεων έως ότου είτε λυθεί η απόφραξη ή  το βρέφος χάσει της αισθήσεις του, οπότε αρχίζουμε την εφαρμογή καρδιοαναπνευστικής αναζωογώνησης (ΚΑΡΠΑ).

• Χωρίς αισθήσεις

Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), όπως περιγράφεται σε άλλο κεφάλαιο, με τη μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων.

ΝΗΠΙΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΑΙΔΙ

• Με αισθήσεις:

Στα μεγαλύτερα παιδιά εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε τις 5 πλήξεις στην πλάτη, μπρούμυτα στα γόνατά μας ή στα μεγαλύτερα παιδιά υποβαστάζοντάς τα σε καθιστή ή όρθια θέση, με ελαφρά κάμψη προς τα εμπρός.

Εφόσον το πρόβλημα παραμένει εφαρμόζουμε το χειρισμό Heimlich,   (κοιλιακές συμπιέσεις). Ο διασώστης παίρνει θέση πίσω από το παιδί και εφόσον η διαφορά ύψους το επιβάλλει είτε γονατίζει με το παιδί όρθιο ή στέκεται όρθιος με το παιδί πάνω σε καρέκλα ή απλά ανασηκώνει το παιδί. Το ένα χέρι σχηματίζει γροθιά και τοποθετείται ανάμεσα στον ομφαλό και το στέρνο και το άλλο πάνω στη γροθιά. Ακολούθως εφαρμόζονται 5 απότομες πιέσεις(ώσεις) προς τα μέσα και άνω. Εάν το παιδί δε μπορεί να υποστηριχθεί σε όρθια θέση τότε τοποθετείται ανάσκελα, ο διασώστης παίρνει θέση ιππαστί, τοποθετεί την παλάμη του χεριού μεταξύ ομφαλού και στέρνου και την παλάμη του άλλου χεριού πάνω από την πρώτη και εφαρμόζει τις ώσεις.

Ακολουθεί επανεκτίμηση και συνέχιση των κύκλων έως ότου είτε λυθεί η απόφραξη ή το παιδί χάσει τις αισθήσεις του.

• Χωρίς αισθήσεις:

Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) για παιδιά, με μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων.

Εφόσον το παιδί αναπνέει πλέον αποτελεσματικά τοποθετείται σε θέση ανάνηψης στο πλάι και παρακολουθείται.

• Θα συνιστούσαμε να κάνετε με τα φιλικά σας ζευγάρια μία συγκέντρωση και να την αφιερώσετε στην εκμάθηση αυτών των σημαντικών μεθόδων διατήρησης της ζωής.

• Προσοχή, ιδιαίτερα σε βρέφη , για τις κακώσεις που μπορεί να προκληθούν στα οστά του θώρακα , ως αποτέλεσμα βίαιων πληξεων.

 

Γράφει ο Γεώργιος Σπυρίδης

Παιδο-χειρουργός
Εξειδικευμένος στην παιδο-χειρουργική ογκολογία
Εκπαιδευτής Επείγουσας Ιατρικής για παιδιά (APLS)

Πηγή: www.paidiatriki.gr

kalosdaskalos.blogspot.com